W miarę jak ludzkość staje w obliczu wyzwań takich jak zmiany klimatu, przeludnienie czy brak przestrzeni w miastach, architekci i urbaniści coraz częściej zwracają uwagę na możliwość budowy miast pod ziemią. Choć może się to wydawać futurystyczne, podziemne miasta już istnieją i w przyszłości mogą stać się rozwiązaniem problemów współczesnej cywilizacji.
Czy w przyszłości będziemy mieszkać w olbrzymich, wielopoziomowych kompleksach schowanych pod powierzchnią? Jak wyglądałyby takie metropolie? Czy życie pod ziemią jest możliwe na dużą skalę?
Wielu ekspertów uważa, że podziemne miasta mogą stać się ratunkiem dla przyszłych pokoleń.
Dlaczego podziemne miasta mogą być koniecznością?
Budowa miast pod ziemią może wydawać się niecodziennym pomysłem, ale istnieje wiele praktycznych powodów, dla których architekci i naukowcy poważnie rozważają ten koncept.
✔ Zmiany klimatu – rosnące temperatury, susze i ekstremalne warunki pogodowe sprawiają, że podziemne przestrzenie mogą być bardziej stabilne klimatycznie.
✔ Przeludnienie – powierzchnia miast staje się coraz bardziej ograniczona, a ceny gruntów rosną. Budowa w głąb może być tańszą alternatywą.
✔ Ochrona przed katastrofami – podziemne miasta mogą zapewnić bezpieczeństwo w razie trzęsień ziemi, huraganów, powodzi czy ataków terrorystycznych.
✔ Efektywność energetyczna – temperatura pod ziemią jest bardziej stabilna, co oznacza niższe koszty ogrzewania i chłodzenia budynków.
✔ Eksploracja kosmosu – jeśli ludzkość będzie chciała kolonizować Marsa, pierwsze osiedla prawdopodobnie będą budowane pod powierzchnią, aby chronić przed promieniowaniem.
Czy podziemne miasta już istnieją?
Choć wciąż są traktowane jako wizja przyszłości, na świecie istnieje już kilka podziemnych miast i kompleksów, które udowadniają, że życie pod ziemią jest możliwe.
1. Derinkuyu, Turcja – starożytne podziemne miasto
✔ To jedno z najbardziej znanych podziemnych miast, które mogło pomieścić ponad 20 000 ludzi!
✔ Zostało wydrążone w miękkiej skale w Kapadocji i miało system wentylacyjny, magazyny żywności oraz studnie.
✔ Powstało prawdopodobnie w VII wieku p.n.e. jako schronienie przed najazdami.
2. RÉSO, Montreal – największa podziemna metropolia współczesnego świata
✔ Sieć podziemnych tuneli o długości 32 km łączy hotele, sklepy, biura i stacje metra.
✔ Ludzie mogą tam funkcjonować niezależnie od warunków pogodowych na powierzchni.
✔ To przykład nowoczesnego miasta podziemnego, które rozwija się od lat 60.
3. Coober Pedy, Australia – miasto pod ziemią na pustyni
✔ W tym górniczym mieście mieszkańcy budują domy pod ziemią, aby uchronić się przed ekstremalnym upałem.
✔ Większość budynków, hoteli, a nawet kościołów znajduje się pod powierzchnią ziemi.
✔ Temperatury w podziemnych domach są o 20-30°C niższe niż na powierzchni.
4. Singapur – plan podziemnych metropolii
✔ W obliczu braku przestrzeni Singapur rozwija projekty podziemnych centrów handlowych, magazynów i parkingów.
✔ Miasto planuje głębokie tunele infrastrukturalne i wielopoziomowe przestrzenie mieszkalne pod ziemią.
Jak mogą wyglądać podziemne miasta przyszłości?
Podziemne metropolie przyszłości nie będą ciemnymi, klaustrofobicznymi tunelami – będą to zaawansowane ekosystemy, w których ludzie będą mogli żyć równie komfortowo, jak na powierzchni.
1. Podziemne wieżowce – “Earthscrapers”
✔ Zamiast budować wysoko, budujemy w głąb ziemi – koncepcja „earthscraperów” zakłada konstrukcje o kilkudziesięciu poziomach pod ziemią.
✔ W Meksyku już zaprojektowano 100-piętrowy podziemny wieżowiec, który mógłby pomieścić tysiące ludzi.
✔ Przezroczyste kopuły i systemy oświetlenia LED pozwoliłyby symulować naturalne światło.
2. Zielone miasta pod ziemią
✔ Uprawy roślin w pionowych farmach podziemnych mogłyby dostarczać świeżą żywność mieszkańcom.
✔ Systemy recyklingu powietrza i wody pozwalałyby na zamknięty, samowystarczalny ekosystem.
3. Podziemne systemy transportowe
✔ Hyperloop i inne futurystyczne technologie pozwoliłyby na błyskawiczne przemieszczanie się pod powierzchnią miast.
✔ Inteligentne systemy wentylacyjne eliminowałyby problem niedoboru świeżego powietrza.
Jakie są wyzwania życia pod ziemią?
Podziemne miasta to kusząca wizja, ale ich budowa wiąże się z ogromnymi wyzwaniami.
1. Koszty i technologia budowy
✔ Kopanie głębokich struktur jest kosztowne i wymaga zaawansowanej inżynierii.
✔ Konieczne są systemy stabilizacji gruntu i zabezpieczenia przed trzęsieniami ziemi.
2. Dostęp do światła i natury
✔ Ludzie potrzebują słońca dla zdrowia psychicznego i fizycznego – jak zastąpić naturalne światło?
✔ Możliwe rozwiązanie: sztuczne słońce LED i systemy świetlików optycznych.
3. Psychologia życia pod ziemią
✔ Czy ludzie poradzą sobie z brakiem otwartych przestrzeni?
✔ Może być konieczne projektowanie wielkich, otwartych podziemnych placów i parków.
Czy przyszłość miast leży pod ziemią?
Coraz więcej naukowców i architektów uważa, że życie pod powierzchnią może być koniecznością, jeśli ludzkość chce przetrwać zmiany klimatyczne i przeludnienie.
✔ Podziemne miasta mogą stać się nowym standardem urbanistyki w miejscach, gdzie powierzchnia staje się zbyt zatłoczona lub nieprzyjazna.
✔ Technologia już istnieje, aby tworzyć wielopoziomowe struktury mieszkalne, biurowe i transportowe pod ziemią.
✔ Ziemia to nasz największy niewykorzystany zasób – zamiast rozbudowy w poziomie, możemy rozwijać się w głąb.
Czy za 100 lat podziemne miasta będą nowym domem dla ludzi? Być może już wkrótce największe metropolie świata zaczną schodzić pod ziemię, tworząc zupełnie nową erę urbanistyki.